Open Brief aan Ouders van Leerlingen in het Voortgezet Onderwijs

Beste ouders,

Het is fijn dat u een betrokken ouder bent en begaan met het wel en wee van uw kind. Doorgaans delen u en ik die betrokkenheid voor uw kind op een goede manier. Soms slaat u echter enigszins door. Ik zal een paar voorbeelden geven.

U vindt het belangrijk dat uw kind continu bereikbaar is. Ook als het op school is. U appt en belt uw kind onder schooltijd. U leert uw kind dat het continu bereikbaar moet zijn.
Voor ons docenten is dit echter geen vanzelfsprekendheid.
Ik betrapte laatst een leerling met zijn mobiel in de les. "Mijn moeder belt, dan moet ik hem toch opnemen?", vroeg hij verbaasd en verontwaardigd, nadat ik hem verzocht had zijn mobiel af te geven. Nee dus! Ik wil niet dat hij hem opneemt. Onze school is gewoon telefonisch bereikbaar. Bij spoed is het geen probleem uw kind uit de les te halen. Wij kennen het rooster en weten waar uw kind zich bevindt.

Of neem die keer dat u ons mailde dat uw kind, dat verontwaardigd thuis kwam met de boodschap dat ze strafwerk had gekregen, dit niet hoefde te maken. Omdat u, net als uw kind, het er niet mee eens was. Hoe zou u het vinden als uw kind bij ons kwam klagen over het tijdstip van naar bed gaan? En ik dan zou zeggen: "Joh, jij gaat gewoon om 22.00 uur naar bed hoor, want ik ben het echt niet met je ouders eens".
Realiseert u zich welke boodschap u uitdraagt?: "Wat de docent zegt is niet ter zake doende. Word je onheus behandeld op school? Kom thuis met je verhaal en wij lossen het voor je op."
Wellicht bent u zich er niet van bewust dat deze reactie niet bevorderlijk is voor de docent-leerling relatie. Op het moment dat u ons gezag ondermijnt, neemt uw kind niets meer van ons aan. En rent het bij elke teleurstelling naar u toe om de problemen voor hem of haar op te lossen.
Weet u wat wel bijdraagt aan een gezonde docent-leerling relatie? Stimuleer uw kind het gesprek met de docent aan te gaan. Deze aanpak maakt dat uw kind een aantal zaken leert:
  1. hoe het een probleem kan aanpakken
  2. dat het in gesprek kan gaan
  3. dat het verantwoordelijkheid neemt
  4. dat het initiatief neemt
  5. dat het leert omgaan met teleurstellingen
  6. dat het 't heft in eigen handen neemt
  7. dat het opkomt voor zichzelf
Mocht het gesprek niet het gewenste resultaat opleveren, dan heeft de docent het laatste woord en zullen u en uw kind, hoe vervelend dit ook is, zich daarbij neer moeten leggen.

Een ander voorbeeld:
Een leerling komt, samen met twee klasgenootjes, een kwartier te laat in de les. Het is vrijdag het laatste uur en het is al een hele uitdaging deze klas les te geven. Ik vraag de dames enigszins geïrriteerd (ze willen zonder uitleg gaan zitten) waar ze vandaan komen. "Mevrouw, dat is heel persoonlijk, dat kan ik niet zomaar in de klas vertellen". Ik zie dat de leerling geëmotioneerd is en neem de drie dames mee naar de gang. Daar vertelt ze dat haar moeder net heeft gebeld met de mededeling dat oma ernstig ziek is, niet meer beter zal worden en binnenkort zal sterven. Ik moet mij beheersen om niet te laten zien hoe perplex ik ben.
Want kon deze informatie niet wachten tot uw kind thuis was? Is dit überhaupt informatie die over de telefoon gegeven moet worden? Heeft u zich wel gerealiseerd welke impact dit bericht op uw kind heeft?
Ik zal u vertellen wat er gebeurde na uw telefoontje: de verbinding wordt verbroken en uw dochter is van de kaart. Ze wordt opgevangen door twee medeleerlingen. Ze komen te laat in de les, ik vang ze op, eerst geïrriteerd naar hun toe, later naar u. Want u verwacht kennelijk van mij dat ik de schouders heb waarop ze kan uithuilen. Beste mevrouw, ik ben geen maatschappelijk werker! Het hadden uw schouders moeten zijn, uw armen om haar te troosten! Wij, haar klasgenootjes en ik, zijn maar surrogaten!
Ik loods de dames de klas weer in en moedig ze aan zich op de les te concentreren. Dat lijkt me een goede afleiding.
Maar zo werkt het natuurlijk niet. Uw dochter wil haar verhaal nu wel kwijt aan haar klasgenoten. En mijn les? Die kan ik wel vergeten.

Vooruit, nog één voorbeeld:
Amper een uur nadat ik een onvoldoende in magister heb gezet, mailt u mij met de vraag of uw kind de toets kan inzien en of deze herkanst kan worden. Ik heb de klas nog niet gezien en gesproken! Bovendien worden toetsen altijd nabesproken en wat is er mis met uw kind? Heeft het een keelontsteking? Is het geholpen aan de amandelen? Heeft het poliepjes op de stembanden?

Zomaar even wat voorbeelden over betrokkenheid van ouders. Vaak gaat het goed gelukkig. Maar soms botst het.

Beste ouders,

Laat uw kind los, het loopt echt niet in zeven sloten tegelijk.
Als het op school zit, is het in goede handen.
Als er iets is bent u te bereiken en andersom ook.
Heb vertrouwen in uw kind, in uw eigen opvoeding en in school. 
Wees er voor uw kind op het juiste moment.
Bescherm uw kind niet tegen de 'boze buitenwereld', maar leer het er mee om te gaan.

Of, om met juf Ank te spreken: Als u uw kind wilt leren klimmen, moet u er vooral niet op gaan zitten.

Hartelijke groet van een bezorgde docent.


PS Deze brief heeft veel losgemaakt in de social media. Wilt u meer weten over de achtergrond en  hoe er op gereageerd is? Klik dan hier


Reacties

  1. Super leuk geschreven Annet! Ik heb ervan genoten...Als ik jou was zou ik het naar de krant sturen, hele goede column!!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heerlijk als een kind zulke betrokken leerkrachten heeft. Helaas is dat niet altijd zo. Als een kind 280 uren in een jaar gemist heeft door migraine, zelfstandig alles ingehaald heeft, alle toetsen en werkstukken (later dan de leerkracht gepland heeft) ingeleverd, mag dan ook van die leerkracht verwacht worden dat niet opdrachten en toetsen kwijt geraken, enige coulance betracht en wellicht tóch luisteren naar de ouders?
    helaas heeft onze ervaring geleerd (vanaf het PO) dat wij als ouders bovenop het leerproces moesten zitten om te voorkomen dat de school voorkwam dat ons kind (kinderen in deze) hogerop kwam.
    overigens ben ik het geheel met u eens dat mobieltjes in de klas niet zijn om te bellen of gebeld te worden (maar als dyslexiehulpmiddel uitermate geschikt zijn), mededelingen omtrent familie na schooltijd horen en het gesprek met de docent door de leerling áltijd eerst geprobeerd dient te worden. hele goede column. Ik deel hem :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Houdt u daarbij vooral in gedachten dat docenten vaak meer dan 300 leerlingen in een week zien en alle ouders een persoonlijke aanpak verwachten waarin een docent alles aanpast aan hún kind. Wat u beschrijft moet zeker door een mentor of coördinator, zorgmedewerker of afdelingsleider worden opgepakt, maar de vakleerkracht heeft daar noch de uren, noch de middelen toe!

      Verwijderen
    2. De vakleerkracht dient de eigen verantwoordelijkheid wel te nemen indien (bij dezelfde leerling, niet eenmaal maar meerdere keren) stukken en toetsen kwijtraken. De verantwoordelijkheid mag in dat geval niet doorgeschoven worden.
      bij de overige dingen heb ik niet gezegd dat dit aan de vakleerkracht ligt ;)

      Verwijderen
    3. Dag hellcat750,

      Dank u wel voor uw reactie.
      Jammer dat u een minder goede ervaring met een school heeft.
      Ik ben er voor dat je er altijd moet zien uit te komen als school en ouder.
      Een goed gesprek met wederzijds respect, luisteren naar elkaars argumenten kan een hoop miscommunicatie voorkomen.

      Op mijn school moeten mobieltjes voor de les worden ingeleverd. Een bijzonder moeilijke opdracht voor pubers 😊.
      Ik hoop dat het met uw kind goed is gekomen.

      Nogmaals dank voor uw reactie en hartelijke groet van Annet

      Verwijderen
  3. De spijker op de kop; de beschreven situaties zijn zeer herkenbaar. Ze vormden voor mij onder andere aanleiding om het onderwijs (ik was ruim vijftien jaar docent Nederlands) vaarwel te zeggen. Respect voor de collega's die zich wél nog staande houden in een van de meest ondergewaardeerde beroepen van ons land.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste anoniem, jammer dat je het onderwijs vaarwel hebt moeten zeggen. Het is een mooi vak, maar ook een ingewikkeld vak waar heel veel aspecten bij komen kijken.
      Het ondergewaardeerde doen we onszelf volgens mij aan door in de slachtofferrol te gaan zitten. Het wordt tijd dat we daar uit stappen.
      Hopelijk heb je iets gevonden waaruit je meer vreugde en energie kunt halen.
      Dank je wel voor je reactie en hartelijke groet van Annet

      Verwijderen
  4. Ik ben het als ouder van een kind op het VO die later Duits docent wil worden, maar dat terzijde, voor 90 % met je eens, maar ik wil er wel de kanttekening bij zetten, als ouder, dat docenten er ook wat van kunnen, daar kan ik wel een blog over schrijven, over schoolbeleid en docenten die niet voor rede vatbaar zijn. Het onderwijs holt met rasse schreden achteruit, en dat ligt niet alleen aan de leerlingen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat het onderwijs rasse schreden achteruit gaat, ben ik met je eens. Helaas is een docent ook uitvoerder van overheids/schoolbeleid. Daarnaast dient een docent, binnen de gegeven mogelijkheden, zijn/haar verantwoordelijkheid te nemen. Dus zorgen voor kwalitatief goede lessen en daarmee de leerling helpen, steunen en uitdagen waar nodig is. Dit alles neemt niet weg dat de leerling leert om ook verantwoordelijkheid leert te nemen voor eigen schoolloopbaan. Hier zijn de ouders van het kind een onmisbare en stimulerende schakel in.

      Verwijderen
    2. Hallo Jeannet,

      Dank je wel voor je reactie en wat leuk dat je kind docent Duits wil worden. Goede keus: mooie taal en verzekerd van een job!
      Mijn column gaat niet over onderwijs dat achteruit holt en waar ik leerlingen of ouders de schuld van geef.

      Ik denk dat het belangrijk is dat school en ouders met elkaar hun wederzijdse verwachtingen bespreken en op elkaar afstemmen.
      Nu mopperen docenten op ouders en ouders op docenten.
      En als er niet met elkaar wordt gepraat, gaat er niets veranderen.
      En dat is jammer, want we moeten het wel samen doen.
      Ik ben blij met de betrokkenheid van ouders en gelukkig verloopt de samenwerking in veel gevallen goed.
      Mijn zorg richt zich met name op ouders die bovenop hun kinderen zitten. Mijn boodschap is vooral: relax, heb vertrouwen in je kind, je eigen opvoeding en in school.

      Nogmaals dank voor je reactie. Hartelijke groet van Annet

      Verwijderen
  5. Dank voor deze colum! Het doet me beseffen dat ik meer richting mezelf moet reflecteren! Er zijn situaties beschreven die ik anders aan had moeten pakken als ouder!!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat mooi en fijn dat u dit met mij wilt delen. Hartelijk dank daarvooor.

      Verwijderen
  6. Zitten zeker goede punten in; maar de ietwat denegrerende wijze van schrijven wekt mijns insziens eerder irritatie op dan begrip van de ouders die onder de noemer vallen.
    Het hele leven is leren en blijven leren; en goede leraren staan ook open om te leren; als leraar, maar ook als mens.
    Het voorbeeldje van het telefoontje voor aanvang van de les bijvoorbeeld roept bij mij vragen op. Wanneer het gaat om de oma van de leerling gaat het tegelijkertijd ook over de moeder van de ouder wiens situatie betreft gezondheid alles behalve positief is; wat betekend dat het een dubbel emotionele aangelegenheid is. De vragen die u daarbij stelt zijn dan in mijn ogen gezien de situatie volmondig met een nee te beantwoorden; daar word niet over nagedavht bij het plegen van dat telefoontje, de opmerkingen m.b.t geen maatschappelijk werker zijn etc zijn naar mijn mening over the top en irrelevant. Wanneer iemand te horen krijgt dat het 1 of beide ouders zal moeten gaan loslaten in het leven is het helder denkvermogen vaak het eerste dat zich door emoties laat overheersen; en zijn de mensen die het dichtst bij die persoon staan vaak de eersten met wie er gesproken word. Absoluut begrijpelijk dat u als docent zijnde daar hinder van ondervind in uw les; maar daarintegen als mens zijnde ook zeer begrijpelijk hoe de moeder in de genoemde situatie handeld; het getuigd mijns insziens van een sterke band, open en eerlijkheid tussen uw leerling en haar ouder(s). Zoals u zelf aangeeft wilt u de leerlingen graag leren om hun probleem oplossend vermogen te stimuleren en verbeteren ; maar in soortgelijke situaties is het voor u misschien een mooie uitdaging om een beroep te doen op uw empatisch vermogen en een dergelijke ervaring om te zetten in het kenbaar maken van situatie-oorzaak-gevolg; anders dan een blog op een wat geirriteerde wijze van schrijven; dat maakt geen andere situatie; dat lost niets op. Het is het handelen uit onwetendheid in samenhang met menselijke emotie waarvan het gevolg bij u op dat moment ergernis oproept en ten koste gaat van de productiviteit van uw les; maar indien u een soortgelijk bericht zou ontvangen en geen werkervaring in het onderwijs zou hebben; zou u dan in staat zijn om de mogelijke gevolgen van het informeren van uw naasten (in dit geval de dochter) in de situatie waar zij zich op dat moment bevind te kunnen voorspellen? Of zouden uw emoties op dat moment als een klimop verstrengeld zijn en u zo goed en zo kwaad als u kan proberen juist te handelen; wetende dat u 1 van uw ouder zou gaan verliezen binnen korte tijd... reflecteren op veel voorkomende situaties is goed; dan kan er altijd een oplossing gevonden worden voor de struikelblokken die zich voordoen. Zelfreflectie is daarintegen ook waardevol. Wanneer zijn mensen bereid om te leren en in hoeverre zijn zij jn staat vanuit uw ogen een situatie te beoordelen.
    Misschien een mooie insteek om door middel van nieuwsbrieven of informatieavonden deze situaties kenbaar te maken en daarmee begrip en adequater handelen van ouders te stimuleren.. vaak is het geen onwil maar onwetendheid (uitzonderingen daargelaten uiteraard) maar blijven ouders ook mensen die dan niet meer op het voortgezet onderwijs zitten; maar nog elke dag leren...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dag Marianne, dank u wel voor uw reactie. Als ik u goed begrijp verwijt u mij gebrek aan empathie en zelfreflectie. Ik denk dat geen van mijn collega's en ouders van mijn (mentor)leerlingen dit zullen herkennen, maar ik kan me voorstellen dat dit een conclusie kan zijn. De betreffende leerling had een goede band met haar oma. Super. Maar daar gaat het hier niet om.
      Ik denk dat het belangrijk is dat school en ouders met elkaar hun wederzijdse verwachtingen bespreken en op elkaar afstemmen. Nieuwsbrieven en informatieavonden zijn inderdaad prima momenten om dit op tafel te leggen.
      Voor alle duidelijkheid: ik ben blij met de betrokkenheid van ouders en gelukkig verloopt de samenwerking in veel gevallen goed.
      Mijn zorg richt zich met name op ouders die bovenop hun kinderen zitten. Mijn boodschap is vooral: relax, heb vertrouwen in je kind, je eigen opvoeding en in school.
      Ik nodig u van harte uit enkele collumns van mij te lezen, waarin ik mijn kwetsbare kant als docent laat zien en niet huiver situaties te beschrijven waarin ik het gevoel heb als docent te hebben gefaald.
      Nogmaals dank voor uw reactie en hartelijek groet van Annet

      Nogmaals dank voor je reactie. Hartelijke groet van Annet

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts